تاریخچه استرالیا
نام استرالیا از کلمه لاتین "استرالیس" به معنای "جنوبی" گرفته شده است و از اوایل قرن بیستم در بین عوام به نام اوز (OZ) معروف است. به ساکنان استرالیا اوسی (Aussie) می گویند.
نام استرالیا را اولین بار جستجوگری بنام متیو فلیندر به طور رسمی در سال 1804 به کار برد. وی به تبعیت از پشتیبان و حامی سفرهایش، سر جوزف بنکس، در دستنوشته ها و نقشه های سفرش به ترا استرالیس نام استرالیا را برای منطقه استرالیای کنونی به کار برد. حامی وی معتقد بود این نام در ذهن عوام آشناتر است. وی در دست نوشته هایش چنین می نویسد: "احتمال اینکه هیچ خشکی دیگری در فواصل جنوبی تر این عرض جغرافیایی یافت شود وجود ندارد. بنابراین نام ترا استرالیس را به علت موقعیت خاص جغرافیایی این سرزمین برای آن برگزیدم. این نام قدمت زیادی دارد و هیچ نام دیگری که مشابه آن باشد وجود ندارد. بنابراین هیچ جای اعتراضی برای نقض این نام و انتخاب نام دیگر باقی نمی ماند."
فلیندر در پانوشت چنین اضافه می کند: "اگر به خود اجازه میدادم که تغییری در نام اولیه این منطقه داشته باشم، نام استرالیا را انتخاب می کردم، چرا که این نام با گوش آشناتر است و نوعی هماهنگی با دیگر نامهای بزرگ مناطق دنیا دارد."
جغرافیای استرالیا
منطقه وسیع استرالیا به وسعت7617930 کیلومتر مربع بر روی صفحه بزرگ هندو-استرالیا قرار گرفته و توسط اقیانوس هند و اقیانوس آرام احاطه شده است. استرالیا بوسیله دریای تیمور و آرافورا از آسیا جدا شده است. در سواحل کوئینزلند دریای مرجان قراردارد و دریای تاسمان بین استرالیا و نیوزلند قرار گرفته است. استرالیا کوچکترین قاره جهان و ششمین کشور وسیع جهان می باشد و به واسطه شرایط جغرافیایی اش به "جزیره قاره" معروف است و گاهی از آن به عنوان بزرگترین جزیره جهان نیز یاد می شود. طول خطوط ساحلی استرالیا 34218 کیلومتر و وسعت مناطق اقتصادی آن به 8148250 کیلومتر مربع می رسد. این مناطق اقتصادی انحصاری قلمرو قطب جنوب استرالیا را شامل نمی شود. کل قاره استرالیا، به استثنای جزیره مک کواری، بین عرض جغرافیایی 9° و 44°S و طول جغرافیایی 112° و 154°E قرار گرفته است.
تپه دریایی گریت بری یر ریف، بزرگترین تپه مرجانی جهان، در فاصله کمی از ساحل شمال شرقی قراردارد و مساحتی بالغ بر 2000 کیلومتر مربع را پوشانده است. کوه آگوستوس که ادعا می شود بزرگترین کوه صخره ای یکپارچه در دنیاست در استرالیای غربی قرار دارد. کوه کوسوزکو (Kosciuszku) واقع در رشته کوههای گریت دیوایدینگ بزرگترین کوه در داخل سرزمین استرالیاست. ارتفاع این کوه به 2228 متر می رسد. البته کوههای بلندتری نیز وجود دارند که در قلمرو دوردست در جزیره هارت (قله ماسون با ارتفاع 2745 متر) و قلمرو قطب جنوب استرالیا (کوه مک کلینتوک با ارتفاع3492 متر و کوه منزی با ارتفاع 3355 متر) قرار دارند. استرالیا به واسطه وسعت زیادی که دارد دارای پوشش گیاهی متنوعی از جنگلهای بارانی استوایی (در بخشهای شمال شرقی) گرفته تا رشته کوهها در جنوب شرقی و جنوب غربی و شرق و بیابان خشک در مرکز می باشد. استرالیا تخت ترین قاره جهان است و قدیمیترین و کم حاصل ترین خاک دنیا را دارد. بیابان یا زمین نیمه خشک، که به آن زمین دور افتاده نیز می گویند، بیشترین درصد از خاک استرالیا را پوشانده است. استرالیا خشک ترین قاره مسکونی جهان است به طوری که تنها بخشهای جنوب شرقی و جنوب غربی آن آب و هوای معتدل دارد. تراکم جمعیت استرالیا 8/2 نفر در کیلومتر مربع است این تراکم جمعیت در مقایسه با دیگر کشورهای دنیا بسیار پایین است. اکثر جمعیت استرالیا در مناطق معتدل آن زندگی می کنند.
جمعیت استرالیا
پراکنده ترین تراکم جمعیتی در بین قاره های جهان متعلق به استرالیا می باشد. جمعیت این کشور در سال 2013 تعداد 23272502 نفر تخمین زده شد که با این تعداد تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع 8/2 نفر می باشد. 92 درصد از جمعیت استرالیا شهر نشین است . دو سوم این جمعیت در شهرهای با جمعیت بالاتر از 100000 نفر زندگی می کنند. نرخ رشد جمعیت در مناطق ساحلی، بین قلمروهای اصلی در شرق و جنوب شرقی و جنوب غربی سریعتر است. در حقیقت از هر 5 استرالیایی 4 نفر در مناطق پرجمعیت زندگی می کنند. این مناطق تنها سه درصد از کل وسعت کشور را تشکیل می دهند. سریعترین نرخ رشد جمعیت متعلق به کوئینزلند جنوب شرقی می باشد. شهرهای اصلی استرالیا عبارتند از سیدنی (مرکز تجاری و بندری استرالیا)، ملبورن (مرکز فرهنگی استرالیا)، بریزبین (که شهری بندری است) پرت (که بندری در ساحل غربی است) و آدلاید (که مرکز کشاورزی استرالیاست). کانبرا که پایتخت کشور است بسیار کمتر از مابقی شهرها جمعیت دارد. اکثر مهاجرانی که از اروپا به استرالیا نقل مکان کردند اصالتاً اهل انگلستان و ایرلند بودند. ولی از زمان جنگ جهانی دوم (1939-1945) تنوع قومی و نژادی استرالیا با مهاجرت مردم دیگر مناطق دنیا تنوع بیشتری پیدا کرده است. در سال 1947 میزان %81 از مهاجرتها تا حد زیادی از انگلستان و ایرلند و به میزان کمتری از نیوزلند، کانادا، آفریقای جنوبی و ایالات متحده گزارش شده است. در سال 2000 تنها %39 از مهاجرتها از کشورهای انگلیسی زبان بود. از سال 1995 تا 2000 درصد مهاجران به استرالیا به شرح زیر گزارش شده است: %18 از نیوزلند، %11 از انگلستان، %8 از چین،%7 پناهجویان و بی خانمانهای یوگوسلاوی سابق، %5 از آفریقای جنوبی و %4 از هند. 6 کشور مذکور %53 از کل مهاجران به استرالیا را به خود اختصاص می دادند. از اوایل دهه 1970 مهاجران کشورهای جنوب، جنوب شرقی و شرق آسیا بیشترین درصد مهاجرت کنندگان به استرالیا را- چه به عنوان دانشجو و یا به عنوان مهاجر دائمی- تشکیل می دادند. مردمی که اصالتاً اروپایی هستند %91 از جمعیت استرالیا را تشکیل می دهند. گرچه بسیاری از آنها ایرلندی و انگلستانی هستند ولی مهاجرانی اهل ایتالیا، هلند، یونان، آلمان و دیگر کشورهای اروپایی بین آنها نیز یافت می شود. آسیایی ها %7 از جمعیت را تشکیل می دهند و عمدتاً اهل چین، ویتنام، هند، فیلیپین و مالزی هستند. مردم اهل خاورمیانه 9/1 درصد از جمعیت را به خود اختصاص داده اند و بومیان 2/2 درصد را تشکیل می دهند.تعداد آنها طی سالهای دهه 1990 به سرعت زیادی رشد کرده است. این بومیان ساکنان اصلی و اولیه این سرزمین هستند. جزیره نشینان تنگه تئرس، یا همان ملانزی ها، اصالتاً اهل جزایر تنگه تورس بین کیپ یورک پنسیلوانیادر کوئینزلند و جزیره گینه نو هستند. اجداد این بومیان اولین انسانهایی بودند که به این قاره پا گذاشتند. افسانه های قومی آنها می گوید که آنها همیشه در استرایا بوده و از جایی به این قاره مهاجرت نکرده اند. ولی انسان شناسان معتقدند که اجداد این بومیان حدود 50000 سال قبل از مناطق جنوب شرقی آسا و احتمالاً زمانی که آب دریاها پایین بوده و خشکی های آسیا و استرالیا به یکدیگر متصل بوده اند، به استرالیا مهاجرت کرده اند. پس از آن با بالا آمدن آب دریا، تاسمانی از استرالیا جدا و به جزیره تبدیل شد. این جدایی خود یکی از علل تفاوتهای فرهنگی بین مردم تاسمانی با مردم دیگر مناطق استرالیاست. تخمین ها در مورد تعداد بومیان در سال 1788 یعنی هنکام ورود اروگاییان متفاوت است. گمانه زنی های اخیر بر اساس تحقیقات باستان شناسی جمعیت آنها را در آن سال بین 500000 تا 1 میلیون نفر تخمین می زند. در طول اولین قرن اسکان سفید گوستان، جمعیت بومیان در کل استرالیا با شیب بسیار تندی کاهش یافت به طوری که در سال 1901 جمعیت بومیان تنها 91000 نفر بود.
زبان مردم استرالیا
گرچه استرالیا هیچ زبان رسمی ندارد ولی زبان انگلیسی همیشه زبان رسمی غالب کشور بوده است.انگلیسی استرالیایی یکی از گونه های اصلی زبان انگلیسی با حوزه واژگان و لهجه مخصوص به خود است و از لحاظ گرامر و املای لغات کمی با دیگر گونه های زبان انگلیسی متفاوت است. گویش استاندارد استرالیا، گویش استرالیایی جنرال است. بر اساس سرشماری سال 2011، زبان انگلیسی در %81 از جمعیت کشور تنها زبانی است که در منزل بکار برده می شود. زبان ماندرین (چینی قدیم) با 7/1 درصد، ایتالیایی با 5/1 درصد، عربی با 4/1، کانتونی با 3/1 درصد، یونانی با 3/1 درصد و ویتنامی با 2/1 درصد تکلم کننده در رده های بعدی قرار دارند. بخش اعظمی از مهاجران نسل اول و دوم دوزبانه هستند. در مطالعه ای که در سالهای 2010 و 2011 توسط مرکز شاخص توسعه سریع استرالیا انجام گرفت، نتایج نشان داد که رایج ترین زبانی که پس از زبان انگلیسی توسط کودکان استرالیایی تکلم می شود، زبان عربی است. زبان های ویتنامی، یونانی، چینی و هندی در رده های بعد قرار می گیرند.
زمانی که مهاجران اروپایی به استرالیا آمدند، تعدادی بین 200 تا 300 زبان بین بومیان رایج بوده است. هم اکنون تنها 70 زبان از این تعداد باقی مانده است. البته از این تعداد اکثر آنها توسط افراد مسن تکلم می شود و تنها 18 زبان بومی باقی مانده که توسط همه رده های سنی بومیان تکلم می شود. در سرشماری سال 2006، تعداد 52000 بومی استرالیایی- یعنی %92 از کل جمعیت بومیان- اذعان داشتند که در منزل از زبان بومی خود استفاده می کنند. استرالیا یک زبان اشاره نیز به نام آسلان (Auslan) دارد که تعداد حدود 5500 فرد کر و لال این کشور از آن استفاده می کنند.
اقتصاد استرالیا
استرالیا کشوری ثروتمند با اقتصادی مبتنی بر توان بخش خصوصی و تولید ناخالص داخلی نسبتاً بالا و نرخ فقر نسبتاً پایین است. بر اساس آمارگیری سال 2013، مردم استرالیا از لحاظ میزان متوسط ثروت، پس از سوئیس، ثروتمند ترین مردم دنیا می باشند. نرخ فقر از ژانویه 2000 تا 2013 از 2/10 به 8/11 رسیده است.
در سال 2010 شاخص آزادی اقتصادی استرالیا در رده سوم جهان جای گرفت. استرالیا دوازدهمین قدرت اقتصادی جهان است که تولید ناخالص ملی آن با مبلغی برابر 66984 دلار در رده پنجم جهان قرار دارد. استرالیا در آمار گزارش شده سازمان ملل در سال 2011 در شاخص توسعه انسانی در رده دوم جهان قرار گرفت. طبق آمار Legatum در سال 2008 استرالیا از لحاظ شاخص کامیابی مردم در رده اول جهانی قرار دارد. در تحقیقات مربوط به زیست پذیری شهرهای جهان، همه شهرهای بزرگ استرالیا در سطح مطلوب زیست پذیری می باشند. مجله اکونومیست در سال شهر ملبورن را زیست پذیرترین شهر جهان در سالهای 2011 و 2012 دانست. در این رتبه بندی شهرهای سیدنی، پرث و آدلاید به ترتیب در رده های ششم و هشتم و نهم قرار گرفتند. کل بدهی های دولت استرالیا 190 میلیارد دلار می باشد.
تحصیل در استرالیا
حضور در مدرسه یا کلاسهای آموزش در منزل در کلیه مناطق استرالیا اجباری است. مسئولیت آموزش و پرورش در استرالیا به عهده دولتهای ایالات و قلمروها می باشد. بنابراین قوانین مربوط به این حوزه از ایالت تا ایالت متفاوت است. ولی به طورکلی، کودکان اجباراً باید از سن 5 تا 16 سالگی به مدرسه بروند. در برخی ایالات (مانند WA, NT, NSW) جوانان 16 و 17 سال الزاماً می بایست در مدرسه حضور یابند و یا در دوره های آموزش فنی و حرفه ای شرکت کنند. بیشتر کودکان در سن 12 سالگی دوره ابتدایی را به پایان رسانده و به دوره دوم یعنی دبیرستان و هنرستان می روند. دوره دوم 5 تا 6 سال طول می کشد و دانش آموزان را برای ورود به دانشگاه آماده می سازد.
بخش اشاعه آموزش استرالیا مسئولیت تامین آموزش کودکانی که قادر به حضور در مراکز پیش دبستانی نیستند را به عهده دارد. آموزش اجباری برای کودکانی که در مناطق دور افتاده زندگی می کنند تسهیلات خاصی ارائه می دهد. این تسهیلات شامل مدارس رادیویی، آموزش از طریق ضبط و ارائه کلاس به دانش آموزان، آموزش رایانه ای از راه دور و شرکت در کلاس از طریق رایانه می باشد. نرخ باسوادی در استرالیا بر اساس آمار سال 2003 برابر %99 بوده است. ولی بر اساس گزارش اداره آمار استرالیا نرخ باسوادی در تاسمانی برابر %50 بوده است. استرالیا از لحاظ برنامه ریزی های مربوط به ارزیابی دانشجویان بین المللی خود، در مقایسه با 30 کشور پیشرفته جهان، به طور مداوم و منظم جزو 5 کشور برتر بوده است. بزرگترین بخش آموزش غیردولتی استرالیا متعلق به موسسات آموزش مذهب کاتولیک می باشد.
استرالیا دارای 37 دانشگاه دولتی و 2 دانشگاه خصوصی و تعدادی موسسه تخصصی آموزشی می باشد. این موسسات واحدهای آموزش عالی را به طور تخصصی ارائه می دهند. دانشگاه سیدنی، که در سال 1850 تاسیس شده، قدیمی ترین دانشگاه استرالیاست. پس از آن دانشگاه ملبورن، تاسیس 1853، قرار دارد. دانشگاه آدلاید، دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا، دانشگاه موناس و دانشگاه ولز جنوبی جدید از جمله دانشگاههای مهم دیگر استرالیا می باشند.